Erfgoedverenigingen pleiten voor monumentenstatus ENCI

Het voormalige ENCI-complex in Maastricht moet worden aangewezen tot rijksmonument.

Dat verzoek hebben Erfgoedvereniging Bond Heemschut en Stichting Werkgroep Industrieel Erfgoed Limburg ingediend bij demissionair minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap).

Door gedeeltes van het gebied uit te laten roepen tot rijksmonument, moeten de oude fabrieksgebouwen gered worden van de sloophamer. Nu de fabriek officieel gesloten is, staat een groot deel van de gebouwen op de nominatie om afgebroken te worden. Zonde, vinden de erfgoedverenigingen: 'Sloop van deze gebouwen en hun ruimtelijke en productietechnische samenhang zou een onherstelbaar verlies betekenen van een voor Nederland uniek cultuurhistorisch fenomeen', schrijven ze in de brief, die in handen is van L1.

Volgens Jan van Susante van Erfgoedvereniging Bond Heemschut heeft de ENCI (Eerste Nederlandse Cement Industrie) met de levering van bouwmaterialen een cruciale rol gespeeld in de wederopbouw van Nederland na de Tweede Wereldoorlog. "Vrijwel de gehele bouw in Nederland is met cement van de ENCI gedaan", legt hij uit. "Het is enorm belangrijk geweest voor ons land."

Augustus vorig jaar kwam er na 94 jaar een einde aan de cementproductie in Maastricht, toen eigenaar HeidelbergCement de stekker uit de fabriek trok. Een jaar eerder werden de ovens al uit productie genomen en sinds 2018 ligt de winning van mergel uit de Sint Pietersberg al stil. De gemeente Maastricht en provincie riepen Heidelberg vorig jaar al op om voorlopig even te wachten met de sloop van de gebouwen. Beide overheden wilden de tijd nemen om te kijken of er een nieuwe bestemming voor de oude fabriek mogelijk is. Het draaide destijds vooral om het zogenoemde Ovencomplex 8. 'Binnen afzienbare tijd staat de sloop van dit ovencomplex voorzien', schrijven de verenigingen. 'Daardoor dringt de tijd om de gebouwen te beschermen.'