Winnaars Gemalenpluim 2025, Nederlandse Gemalen Stichting

Op ....... is voor de tiende keer de Gemalenpluim uitgereikt door de Nederlandse Gemalen Stichting (NGS).

Namens de waterschappen werd het gemaal De Waterwolf (1920) in Lauwerzijl voorgedragen,  namens de gemalen stichtingen het Gemaal De Hooge Boezem achter Haastrecht (1872) te Haastrecht.

Gemaal De Waterwolf is een rijksmonument en één van de laatste operationele dieselgemalen van deze omvang in Nederland. Het lekkende dak met dakkapellen van dit monumentale landmark in het weidse Groninger landschap rond het Reitdiep vormde een bedreiging voor het interieur door vocht en roestvorming. Dit noopte het waterschap tot de uitvoering van een fors project in 2024-2025. Hierbij werd niet alleen het dak ingrijpend gerenoveerd maar ook de buitengevels (voeg- en metselwerk) en kozijnen, deuren etc. (schilderwerk) werden meegenomen.  
De jury is positief vanwege de omvangrijke renovatie van het dak in het kader van groot onderhoud en lokaal herstel van de buitengevels zoals voeg- en metselwerk, kozijnen en deuren. Door deze veelomvattende aanpak kan dit unieke dieselgemaal in bedrijf blijven voor de waterbeheersing en behouden als herkenbaar landmark in het weidse Groninger landschap.

Ook Gemaal De Hooge Boezem achter Haastrecht is een rijksmonument, in gebruik als museumgemaal. In 2013-2014 werden het interieur en de inrichting van het gemaal aangepakt. De renovatie van het lekkende dak was toen al nodig, maar pas vanaf 2022 kon de voorbereiding van start gaan. De financiering door middel van subsidies, fondsen en sponsors werd in 2023-2024 aangevuld met een crowdfundingsactie in de omgeving waarmee het laatste gat werd gedicht. De uitvoering vond plaats eerste helft 2025.
Naast de ingrijpende restauratie en isolatie van het dak werd ook het binnenklimaat aangepakt. Het verwarmingssysteem is gemoderniseerd en het binnenklimaat sterk verbeterd door een luchtverversingssysteem met warmteterugwinning. Hierdoor is het verblijfsklimaat voor vrijwilligers en bezoekers sterk verbeterd, waardoor alle ruimten nu het hele jaar door gebruikt kunnen worden.
De jury is positief vanwege de ingrijpende renovatie van het dak en de verduurzaming van het interieur, financieel mogelijk gemaakt door een breed maatschappelijk draagvlak in de regio en de belangeloze inzet van vrijwilligers. Hierdoor is zowel het behoud als de museale exploitatie voor de naaste toekomst veiliggesteld. 

Beide indieners zijn daarom prijswinnaars geworden van de Gemalenpluim 2025 in de categorie Waterschappen en Stichtingen en mochten de hierbij behorende oorkondes in ontvangst nemen.